NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
17- (2251) وحدثني
أبو الطاهر
وحرملة. قالا
أخبرنا ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب،
عن أبي أمامة
بن سهل بن
حنيف، عن
أبيه؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
يقل أحدكم :
خبثت نفسي
وليقل: لقست
نفسي".
[ش
(لا يقل أحدكم :
خبثت نفسي) قال أبو
عبيد وجميع
أهل اللغة
وغريب الحديث
وغيرهم: لقست
وخبثت بمعنى
واحد وإنما
كره معنى
الخبث لبشاعة
الاسم. وعلمهم
الأدب
واستعمال
حسنها وهجران
خبيثها.
قالوا: ومعنى
لقست غثت.
وقال ابن الأعرابي:
معناه ضاقت].
{17}
Bana Ebu't-Tahir ile
Harmele rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize İbni Vehb haber verdi. (Dediki):
Bana Yunus, İbni Şihab'dan, o da Ebu Umame b. Sehl b. Huneyf'den, o da
babasından naklen haber verdiki: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) :
Biriniz: Nefsim habis
oldu, demesin! Nefsim lakis, desin! buyurmuşlar.
Diğer tahric: Buharî
Edeb; Nesaî sünen-i Kübra El-yevm vel-leyle; Ebu Davud, edeb; Ahmed b. Hanbel.
VI. 51.66. 209. 231, 281.
AÇIKLAMA:
Lugat ulemasına göre
«habuset» ile «Iakiset» kelimeleri arasında manaca fark yoktur. Her ikisi de
pis ve çirkin oldu manasına gelir. Lakin hubus lafzı çirkin görüldüğü için
kullanılmaması tavsiye buyurulmuştur. Çünkü Arablar lafızda edebe riayet
ederler, çirkin söz kullanmazlardı.
İbnü'l-Arabî'ye göre
«lakıset»'in manası daraldı, demektir. Gerçi Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
sabah namazına kalkamayan için: «Habis nefisi» tenbel» demişse de bu söz müphem
bir şahıs için verilen bir haber mahiyetinde olduğundan söylenmesi mahzurlu
değildir. Ragıb: «Habis kelimesi îtikadda batıl, sözde yalan, fiilde çirkin
manalarına kullanılır.» demiştir. İbni Battal da buradaki nehyin vucub için
değil, edeb ve nezaket babında olduğunu söylemiştir.